Zdrowa skóra chroni nasz organizm przed różnymi drobnoustrojami. Podstawowym elementem tej ochrony jest naskórek, a zwłaszcza warstwa rogowa i płaszcz lipidowy na jej powierzchni. Dodatkową obronę przed drobnoustrojami chorobotwórczymi zapewniają swoiste i nieswoiste mechanizmy immunologiczne. Również kwaśny odczyn na powierzchni skóry (pH 5,4 – 5,9) faworyzuje względnie mniej szkodliwe bakterie i chroni przed szczepami patogennymi.
Niesztowica (ecthyma)
Jest to ropne zapalenie skóry z owrzodzeniem zwykle wywoływane przez paciorkowiec β –hemolizujący z grupy A i gronkowiec złocisty. Występuje częściej u dzieci i pacjentów z obniżoną odpornością, a także w przypadkach niedostatecznej higieny. Do zakażenia dochodzi wskutek wnikania mikroorganizmów przez miejsca urazów.
Początkowo pojawia się zmiana pęcherzowo-ropna na rumieniowym podłożu, a następnie infekcja penetruje bardziej w głąb, uszkadzając skórę właściwą i powodując powstanie owrzodzenia pokrytego strupem. Zmiany najczęściej lokalizują się na kończynach dolnych, a także tułowiu i pośladkach. Zwykle towarzyszy im zapalenie naczyń chłonnych i limfadenopatia.
Niesztowice należy różnicować z owrzodzeniami podudzi o różnej etiologii: leukoklasytyczne zapalenie naczyń, rumień stwardniały, piodermia zgorzelinowa.
Stosuje się leczenie ogólne antybiotykiem, najczęściej penicyliną penicylinazoporną lub cefalosporyną oraz miejscowe leczenie odkażające.
Zakażenie wywołane przez gronkowe i paciorkowce, fot. panthermedia
Zapalenie tkanki podskórnej (cellulitis)
Jest to zakażenie skóry i tkanek miękkich, często obejmujące także powięzie, mięśnie i ścięgna, wywołane przez paciorkowce β –hemolizujące z grupy A lub gronkowiec złocisty. W większości przypadków do zakażenia dochodzi wskutek wnikania bakterii do skóry przez mikrourazy, rany chirurgiczne lub zasiedlanie skóry u pacjentów z posocznicą. Zmiany najczęściej lokalizują się w obrębie kończyny dolnej. Pierwszymi objawami są rumień i obrzęk, ale nie tak wyraźnie odgraniczone jak w róży. Towarzyszy im bolesność i ograniczenie ruchomości danego stawu. Może rozwinąć się zapalenie naczyń chłonnych, limfadenopatia i posocznica.
Zapalenie tkanki podskórnej należy różnicować przede wszystkim z zapaleniem żył głębokich i różą.
W przypadku zmian ograniczonych u ogólnie zdrowej osoby z reguły wystarcza doustne stosowanie antybiotyków, głównie penicyliny lub cefalosporyny. U pacjentów z objawami ogólnymi konieczne zwykle jest parenteralne podawanie antybiotyków.
Przewlekła piodermia bujająca i wrzodziejąca (pyoderma vegetans et exulcerans)
Przewlekła wrzodziejąca infekcja skóry ze zmianami brodawkowatymi na krawędziach rany. Przyczyną może być zakażenie różnymi bakteriami, przede wszystkim paciorkowcami, S. aureus i Enterobacteriaceae.
Zmiana, zwykle pojedyncza, o rozmiarach od 3 do 10 cm, występuje głównie na kończynach, pośladkach i w pachwinach. Ma charakter ogniska zapalnego z guzkami na obwodzie i owrzodzeniem lub martwicą czy przetoką w części centralnej. Stopniowo ulega powiększeniu. W obrębie zmiany mogą występować brodawkowate narośla.
W rozpoznaniu różnicowym należy wziąć pod uwagę głębokie infekcje grzybicze, gruźlicę, pyoderma gangrenosum.
Wskazane jest ogólnoustrojowe stosowanie antybiotyków, często nawet przez okres kilku tygodni. Czasem konieczne jest dołączenie krótkotrwałej terapii glikokortykosteroidami, które zmniejszają stan zapalny.
Wyprzenie bakteryjne - diagnoza
Zmiany zapalno-wysiękowe o etiologii mieszanej paciorkowcowo-gronkowcowej zlokalizowane w obrębie fałdów skóry, w pachwinach, pod pachami, w fałdach międzypośladkowych i podsutkowych. Do czynników sprzyjających należą; nadmierne pocenie, otyłość, cukrzyca, zaniedbania higieniczne.
W rozpoznaniu należy wziąć pod uwagę wyprzenia drożdżakowe, grzybicę pachwin i łupież rumieniowy.
Z reguły wystarcza miejscowe leczenie antybiotykami, najczęściej mupirocyną .