Świerzb jest to zakaźna choroba pasożytnicza, której czynnikiem etiologicznym jest świerzbowiec ludzki. Pasożyty występują głównie na skórze. W krajach rozwijających się choruje ok. 5–10% dzieci. W Europie ze względu na lepsze warunki socjoekonomiczne chorobowość jest mniejsza (ok. 0,5–2 na 1000 mieszkańców).
Do czynników ryzyka zachorowania na świerzb zalicza się głównie złe warunki socjoekonomiczne. Warto zaznaczyć, że nie jest to warunek konieczny zakażenia. Choroba może dotyczyć wszystkich ludzi niezależnie od wieku, płci i statusu społecznego. Świerzbowiec przenosi się przez kontakt bezpośredni – np. spanie w jednym łóżku, stosowanie tych samych ręczników, bielizny.
Okres wylęgania to około 2–6 tygodni.
Objawy i przebieg świerzbu
W przebiegu świerzbu występują swędzące grudki, często linijne (są to tunele świerzbowców), przeczosy, drobne pęcherzyki i strupy. Charakterystyczny jest świąd, który nasila się w nocy. Zmiany skórne mogą ulec nadkażeniu bakteryjnemu – powstaja krosty.
Najczęściej zmiany skórne lokalizują się w przestrzeniach międzypalcowych, zgięciowych stronach nadgarstków, na łokciach, w fałdach skórnych, brzuchu oraz w okolicy odbytniczo-płciowej. U małych dzieci zajęte często bywają dodatkowo: szyja, fałdy zauszne, dłonie, podeszwy stóp.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć świerzb
Do lekarza należy wybrać się kiedy zauważymy wcześniej wymienione objawy. Szczególnie kiedy dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, ma kontakt z różnymi dziećmi, wróciło z kolonii. Trzeba także zwrócić uwagę na używanie wspólnych ręczników, pościeli, bielizny.
W razie podejrzenia świerzbu lekarz może rozpocząć leczenie które powinno objąć wszystkich członków rodziny i osoby z bliskiego otoczenia. Do tego celu stosuje się preparaty permetryny 5% jednorazowo na skore całego ciała, oprócz twarzy.
U dorosłych leku nie nakłada się na skórę głowy, gdyż świerzb zwykle nie zajmuje tej okolicy. U dzieci czasem konieczne jest smarowanie także głowy. Przyjmuje się ze po dobie od leczenia osoba chora nie jest już zakaźna. Oprócz leków konieczne są działania zapobiegające ponownym zakażeniom.
Leczenie świerzbu
Obok leczenia lekami bardzo ważna i konieczna jest codzienna zmiana bielizny, pościeli, ręczników, które po wypraniu (w temperaturze >60 stopni) powinny wyprasowane gorącym żelazkiem.
