Spis treści:

1. Nużeńce – co to takiego?
2. Gdzie bytują nużeńce
3. Objawy demodekozy
4. Inne schorzenia wywołane przez nużeńca

Nużeńce – co to takiego?

Nużeńce są szeroko rozpowszechnionym pasożytem, który występuje nawet u 90 % osób po 70 roku życia. Często obserwowany jest u pacjentów z obniżoną odpornością. U człowieka bytują dwa gatunki nużeńca – Demodex folliculorum i Demodec brevis. Te mikroskopijne stawonogi osiągają wielkość niespełna 0,3-0,4 mm.  Cały cykl rozwojowy nużeńca ogranicza się do jednego gospodarza. Cykl rozwojowy nużeńca jest bardzo krótki – w sprzyjających warunkach trwa około 18 dni. Jedna samica składa nawet 20 jaj, z których wykluwają się larwy, przekształcające się w nimfę, a następnie w postać dorosłą. Nużeńce zagłębiają się w tkance przednią częścią ciała, odwłok „wystaje”.

Gdzie bytują nużeńce

Nużeńce bytują przede wszystkim w miejscach, gdzie skóra jest owłosiona i dodatkowo znajdują się gruczoły łojowe czy łzowe. Stąd najczęściej rozwijają się we brwiach, rzęsach.

Główne pożywienie nużeńców stanowią lipidy, które znajdują się w obumarłym naskórku. Owłosiona skóra stanowi idealne miejsce do rozwoju nużeńców – w zależności z jakim nużeńcem mamy do czynienia, mogą występować w mieszkach włosowych brwi i rzęs (nużeniec ludzki) lub gruczołach łojowych skóry powiek (nużeniec Zeissa). Nużeńce krótkie najchętniej bytują w krawędziach powiek.
„Przysmakiem” nużeńców są również wydzielina gruczołów łojowych i przesącz osocza krwi. 

Objawy demodekozy

Choroba w większości przebiega bezobjawowo, jednak może nastąpić aktywacja choroby, wywołana przez np. nadkażenie gronkowcami, obniżenie odporności. Najczęstszymi symptomami świadczącymi o demodekozie są pojawienie się trądziku, zaskórników, zaczerwienienie skóry, łuszczenie się skóry, świąd, co może być mylone z innymi jednostkami chorobowymi. Oznakami zakażenia są często zmiany w okolicy oczu, takie jak podrażnienie, opuchlizna, nawracające zapalenia brzegów powiek. W przypadku nużeńca krótkiego, charakterystycznym objawem jest pojawienie się zespołu suchego oka. Nużeńcem można się zarazić bezpośrednio przez kontakt z osobą zakażoną, używanie tych samych ręczników czy kosmetyków.

Charakterystyczne objawy demodekozy to:

• Wykwity o postaci rumieniowej
• Wykwity grudkowe
• Wykwity krostkowe
• Przebarwienia o charakterystycznej, mleczno – brunatnej barwie
• Przesuszenie skóry
• Rogowacenie skóry
• Zapalenie gruczołów Meiboma (znajdujących się na brzegach powiek)
• Zapalenie skóry
• Zapalenie okołooczne

Nużeńce, fot. panthermedia

Inne schorzenia wywołane przez nużeńca

Poza wywoływaniem ww. objawów, nużeńce mogą wpływać na pojawienie się tzw. zespołu suchego oka. Nużeńce świetnie rozwijają się również w kanałach słuchowych, co może wywołać pojawienie się uczucia świądu, a rozwój nużeńców wpływa na wywołane nieprzyjemnego zapachu z uszu. Nużeńce mogą również zadomowić się w okolicy narządów płciowych. O ile same w sobie nie powodują większego zagrożenia dla zdrowia i życia, tak ich działalność może stanowić możliwość do rozwoju zakażeń bakteryjnych, gronkowcowych i paciorkowych.

Diagnoza

Diagnostyka oparta jest na ocenie mikroskopowej zeskrobin naskórka. W przypadku podejrzenia demodekozy rzęs ocenie podlegają rzęsy, które wyrywa się wraz z cebulką z powieki dolnej i górnej.

Leczenie

Leczenie zakażenia nużeńcem jest procesem długotrwałym – stąd trzeba wykazać się cierpliwością. Wśród najczęściej stosowanych substancji czynnych, które są skuteczne w leczeniu nużenicy, wymienia się iwermektynę, metronidazol, heksachorobenzen.

Profilaktyka

Osoby, które już raz przeszły zakażenie nużeńcem, powinny przywiązywać większą uwagę do dbania o swoją skórę. Należy uważać aby nie korzystać z tych samych ręczników w domu. Wyjeżdżając na urlop,warto zabrać ze sobą własny ręcznik. Zwracajmy również uwagę na to, czy korzystając z usług gabinetów kosmetycznych kosmetyczka korzysta ze sterylnych narzędzi.